مصیبت‌نامۀ ملکه‌ای که برده شد: نگاهی به تراژدی «آندروماک» اثر اوریپید
مصیبت‌نامۀ ملکه‌ای که برده شد: نگاهی به تراژدی «آندروماک» اثر اوریپید
کلیات
نام اثر و نویسنده: «آندروماک» اثر اوریپید (یونان باستان)
عنوان اصلی: Ἀνδρομάχη
زبان اصلی: یونانی باستان
صفحات: 125
سال انتشار اولیه: 425 ق.م.
معرفی تراژدی «آندروماک» اوریپید
داستان نبرد تروا را کم‌وبیش همه می‌دانیم. پاریس، شاهزادۀ جوان تروا در حرکتی که بعدها مصیبت فراوانی به بار می‌آورد هلن، همسر منلائوس، اسپارت را می‌دزدد و با خود به تروا می‌آورد. این کارش نبرد بزرگی را به دنبال دارد که پس از ده سال باعث سقوط شهر تروا می‌شود. اما آثار زیادی نیز، هم در دوران باستان و هم دوران معاصر، به اتفاقات بعد از این نبرد می‌پردازند. از این میان می‌توان به تراژدی «آندروماک» به قلم اوریپید، نمایشنامه‌نویس زبردست یونان باستان، اشاره کرد. داستان این نمایشنامه مربوط به زندگی آندروماک (همسر هکتور قهرمان فقید تروا) در دوران بردگی است که سال‌ها بعد از نبرد تروا اتفاق می‌افتد. عمدۀ اتفاقات داستان مربوط به اختلافات آندروماک با همسر جدید اربابش یعنی هرمیون است.
اتفاقات پیش از داستان
هکتور، همسر آندروماک، در نبر تروا به دست آشیل قهرمان یونان کشته می‌شود. فرزندشان آستیاناکس را از روی دیوارهای شهر تروا پایین می‌اندازند تا مبادا وقتی بزرگ شد به خونخواهی پدر و شهرش برخیزد. آندروماک نیز بردۀ نئوپتولموس، فرزند آشیل، می‌شود.
با گذر سال‌ها، آندروماک از نئوپتولموس بچه‌دار می‌شود و نئوپتولموس با هرمیون (دختر منلائوس و هلن) ازدواج می‌کند. آندروماک کماکان وفادار شوهر فقیدش هکتور است، اما با این حال هرمیون حسادت می‌کند و تصمیم به انتقام می‌گیرد. آندروماک نیز از ترس جان خود و فرزندش، بچه را پنهان می‌کند و در معبد تتیس (مادر آشیل) پناه می‌جوید.
نکاتی دربارۀ شخصیت‌های «آندروماک» اوریپید
اوریپید بنا به حال‌وهوای آتن آن دوران، منلائوس را که شخصیتی اهل اسپارت است بسیار نفرت‌انگیز نشان می‌دهد، حاکمی ظالم و مغرور و البته بزدل. دخترش هرمیون نیز تا حدی پست‌فطرت است که حاضر است بچۀ بی‌گناه آندروماک را بکشد تا مبادا در آینده مدعی تاج‌وتخت باشد. شخصیت پلئوس (پدر آشیل) نیز در طول نمایشنامه چندین بار به اسپارتان‌ها ناسزا می‌گوید.
ترجمۀ فارسی
تراژدی «آندروماک» را خانم مهناز خطیبی به فارسی ترجمه کرده و در سال 1392 با همکاری نشر افراز به انتشار رسانده است.
اگر این اثر یا دیگر نمایشنامه‌های اوریپید را خوانده‌اید نظراتتان را با ما در میان بگذارید.
